kategoria językowa
  • Nie jako spójnik

    15.02.2024
    15.02.2024

    Szanowna Poradnio!

    Proszę o podanie poprawnej pisowni wyrażenia mąż(?)nie(?)mąż, dama(?)nie(?)dama. Dane z różnych poradni i blogów językowych są rozbieżne. Czy na ortografię ma wpływ znaczenie? Mam na myśli, że może chodzić o niepewność, czy to jest mąż, czy nie, ale może też chodzić o cechę (na wzór biało-czerwona), że np. osoba wygląda jak dama, ale zachowuje się jak (np.) kuchta; że ubiera się po męsku (mąż), ale zachowuje jak kobieta.

  • (nie)zupełnie nowy
    3.03.2012
    3.03.2012
    Moje pytanie dotyczy sformułowania zupełnie nowy – czy jest tu jakikolwiek błąd językowy czy logiczny? Spotkałem się z argumentacją mówiącą o tym, że nowy jest po prostu nowy i nie potrzeba wzmacniać go słowem zupełnie. Jednak z drugiej strony można tak powiedzieć o każdym innym użyciu słowa zupełnie: zupełnie inny (wystarczy inny), zupełnie się zgadzać (po prostu zgadzać się). Czy zatem zupełnie nowy i nowy to na pewno to samo?
    Pozdrawiam
  • niniejszy
    7.10.2010
    7.10.2010
    Zastanowiło mnie zdanie z instrukcji DVD: „należy podłączyć niniejszą nagrywarkę”. W słowniku języka polskiego definicja słowa niniejszy brzmi: 'ten oto, ten właśnie', więc niby wszystko jest w porządku, jednak podane przykłady użycia słowa: „pismo, artykuł, dokument, tekst, oświadczenie, wystąpienie, uchwała, wypowiedź” dość wyraźnie nie obejmują niczego, co mieściłoby się w kategorii przedmiotów pospolitych. Czy zatem można mówić o niniejszej nagrywarce, rowerze, oknie czy ciastku?
  • Numery liceów

    12.07.2022
    12.07.2022

    We Wrocławiu oficjalne nazwy liceów, widoczne na tabliczkach, pieczątkach i w dokumentach zapisywane są tak: np. „Liceum Ogólnokształcące nr IX”. Chciałbym się upewnić, że jest to błąd. Moim zdaniem poprawne byłyby tylko zapisy „Liceum nr 9” lub „IX Liceum”. Jeśli jednak nazwa „Liceum nr IX” jest poprawna, to jak ją odczytać – „liceum numer dziewiąte”? Jak powinienem zapisać nazwę w swoim tekście chcąc, aby był poprawny językowo – używać oficjalnej niepoprawnej czy lepiej użyć nazwy „IX Liceum”?

  • Osobiście tam nie byłem
    3.11.2015
    3.11.2015
    Szanowni Państwo,
    kiedy powiedziałem znajomemu, że znam pewne miejsce, ale nie byłem tam osobiście, zapytał, czy można być gdzieś nieosobiście. Odpowiedziałem, że nie można, ale czasem pojawiają się w wypowiedziach takie puste semantycznie słowa, które po prostu coś podkreślają. Odrzekł, że idąc tym tropem, można by właściwie cofać się do tyłu, bo do tyłu podkreśla kierunek cofania. Zacząłem się zastanawiać, czy nie ma racji, tzn. czy być gdzieś osobiście nie jest po prostu pleonazmem.
  • otwarli
    2.07.2007
    2.07.2007
    Witam Państwa,
    mam dwa pytania:
    1. Czy powiedzenie otwarli (np. drzwi) zamiast otworzyli jest błędem językowym, czy też jest dopuszczalne jako regionalizm w Małopolsce, skąd pochodzę?
    2. Skąd lub od czego pochodzi moje nazwisko: Ochał?
    Serdecznie dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Pisownia wyrażeń typu rock opera
    13.10.2017
    13.10.2017
    Mam drobną wątpliwość w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Zapis-przedrostkow-z-wyrazeniami;17774.html. Chodzi o blues operę. Jak taki zapis ma się do tego, że nieodmienną przydawkę umieszczaną przed rzeczownikiem zapisujemy z nim łącznie, np. biznesklasa, fitfotka? Czy blues opera, a także rock opera itp. nie są z tej samej kategorii? Czy po prostu zwyczaj językowy zadecydował o tym, że w słowniku mamy właśnie rock operę? A może obce pochodzenie?
  • Polski autonomista a autonomista polski
    15.05.2017
    15.05.2017
    Interesuje mnie jedna kwestia, mianowicie: czy można używać sformułowania (na przykład) polski autonomista w znaczeniu ‘kogoś, kto jest autonomistą pochodzącym z Polski’, a nie ‘zwolennik autonomii Polski’? Przykład mógłby być taki (i to kompletnie hipotetyczne, poglądy roli nie grają): Sprawę autonomii Gdańska popierali zarówno autonomiści gdańscy, jak i polscy.
  • problem rachunkowy
    5.03.2011
    5.03.2011
    Dzień dobry.
    W regulaminie zawodów II Grand Prix Lubina w Nordic Walking podane są kategorie wiekowe: do 39 lat, 40–49 lat, 50–59 lat, powyżej 60 lat. Zawodnik urodzony w lipcu 1951 został zakwalifikowany do kategorii powyżej 60 lat. Czy jest to zgodne z regulaminem skoro ma mniej jak 60 lat?
    Serdecznie pozdrawiam.
  • Proces adaptacyjny, proces zwinny
    23.12.2015
    23.12.2015
    Czy adaptacyjny proces to oksymoron? W znaczeniu: proces dostosowujący się do zmian. Z jednej strony mamy tą zdolność adaptacji, ale z drugiej proces, który zakłada pewne zdefiniowane po sobie etapy.
    Czy określenie zwinny proces jest poprawne? Zwinność odnosi się zwykle do ruchów.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego